Aklat ng saribuhay

BUKREBYU: ANG REGALONG AKLAT NG MAKATANG GLEN SALES

Nakasama ko nang minsan sa pagtitipon ng mga makata sa Luneta si Glen Sales, isang guro at makata mula sa lalawigan ng Quezon, sa isang aktibidad ng grupong KAUSAP, kasama ang nagtayo nitong si Joel Costa Malabanan, na guro naman sa pamantasan. Hanggang sa nila-like niya ang mga tula ko sa pesbuk at nila-like ko rin ang kanyang mga tula.

Nitong nakaraan lamang ang pinadalhan niya ako ng librong "Biodiversity in the Philippines" ni Almira Astudillo Gilles, na nasa 56 na pahina. Makulay ang mga nilalaman at hinggil sa kalikasan. Alam daw niyang interes ko ang isyung pangkalikasan kaya niya iyon ibinigay sa akin. Natanggap ko nitong Disyembre 20, araw ng Lunes. Dahil dito'y taospusong pasasalamat ang aking ipinaabot. Agad kong binuklat at binasa ang mga nilalaman.

Ang nasabing aklat ay batayang aralin hinggil sa kalikasan at kagandahan ng ating saribuhay o bayodibersidad. At sa pambungad pa lang ay nagsabi pang kung nais nating makatulong sa kalikasan ay kontakin ang labimpitong grupong kanilang inilatag. Ibig sabihin, maraming sumusuporta sa aklat na ito.

Tinalakay sa unang bahagi ang maraming datos hinggil sa simula ng daigdig batay sa pananaliksik sa kasaysayan, mula pa noong 4.65 bilyong taon na ang nakararaan, kung paano uminog ang enerhiya batay sa pagsusuri ng mga aghamanon o siyentipiko. Nariyan din ang color classification batay sa Tree of Life, pati na ang diversity at endemismo sa ating bansa.

Nariyan ang mga paksa hinggil sa mga sumusunod: Plants, Vertebrates: Birds, Mammals, Reptiles, Fish, Invertebrates: Echinoderms, Corals, Jellyfish, Anemones, Worms and Leeches, Insects, Arachnids, and Crustaceans.

Pinagtuunan ng pansin ang Birth of an Archipelago, Geology Rocks,  Habitats, Coral Reefs and Oceans, Biodiversity Hotspots, Threat to Biodiversity, Overdevelopment. Mayroon palang 110 ethnic groups o grupong katutubo sa Pilipinas, na ayon sa aklat ay nasa sampung porsyento ng populasyon.

Maraming mga payo, tulad ng sampung nakasaad sa "A drugstore in your backyard", at mga halimbawa ng Conservation Efforts. Sa nangyayari sa ating kapaligiran, matutunghayan sa paksang "What you can do" ang mga maaari nating magawa bilang indibidwal, kundi man grupo. Sa pahinang "So you want to be a scientist", nag-anyaya sila kung ano ang maaari nating pag-aralan o basahin upang higit pa nating maunawaan ang ating daigdig, nang sa gayon ay maprotektahan pa ito, tulad ng Astronomy, Biology, Chemistry, Earth Science or Geoscience, Physics, Atmospheric Science, at Material Science.

Iniiwan sa atin ng aklat ang isang quotation mula sa kilalang manunulat ng science fiction na si Isaac Asimov: The most exciting phrase to hear in science, the one that heralds the most discoveries, is not "Eureka!" (I found it!) but  "That's Funny!"

ANG AKLAT NG SARIBUHAY

pasalamat sa kaibigang makatang Glen Sales
dahil sa bigay na aklat, napukaw ang interes
upang saliksikin pang malalim at magkahugis
ang samutsaring kaalamang sa diwa'y nagkabigkis

biglang nagising ang interes sa librong binigay
hinggil sa paksang biodiversity (saribuhay)
sa mundo'y nagkaroon muli ng magandang pakay
habang mga paksa'y binabasa't napagninilay

iba't ibang katanungan ang sa diwa'y umusbong
lalo't sa nagbabagong klima'y paano susuong
na sa bahang dulot ng bagyo'y paano lulusong
sa pag-unawa sa agham ay paano susulong

sa Glasgow, katatapos ng pulong ng mga bansa
pinag-usapan ang klima't anong dapat magawa
at sa tangan kong libro'y muli kong sinasariwa
yaong mga pinagdaanang samutsaring sigwa

halina't magpatuloy sagipin ang kalikasan
ang kapaligiran at lipunan ay pag-aralan
halina't lumahok sa pagkilos at manindigan
para sa kinabukasan ng ating daigdigan

- gregoriovbituinjr.
12.22.2021

Mga Komento

Mag-post ng isang Komento

Mga sikat na post sa blog na ito

Kwento: Minsan, sa isang demolisyon

Imahe
MINSAN, SA ISANG DEMOLISYON Maikling kwento ni Greg Bituin Jr. Nakatunganga siya sa kawalan. Dumating siyang giba na ang kanilang tahanan. Wala nang tirahan ang kanyang pamilya. Ang kanyang bunso'y iyak ng iyak dahil marahil sa lamig ng gabi. Ang langit na ang kanilang kisame. Kanina, nasa trabaho siya. Nakatutok maghapon sa makina. Walang obertaym kaya maagang nakalabas. Subalit nagyaya pa ang isang kasamahan. Tigalawang bote ng beer muna bago umuwi. Pagdating sa inuuwian, nag-iiyakan, nagsisigawan, malalakas na boses ang kanyang nadatnan. Habang ang iba'y muli namang itinatayo ang kanilang nagibang barungbarong. Nagbabakasakaling maibalik ang buhay na nawala sa buong maghapon. Inilagay niya sa pinggan ang binili niyang pansit upang pagsaluhan nilang mag-anak. Habang kanyang iniisip, anong kinabukasan mayroon ang kanyang mga anak sa lugar na iyon? Kailangan na ba nilang lumipat at ialis ang kanyang pamilya roon? Magiging makasarili siya kung iyon ang gagaw
Magbasa nang higit pa

Aba'y igalang ang kababaihan, kahit sa dyip

Imahe
aba'y igalang ang kababaihan, kahit sa dyip sila'y simbolo ng ating ina, dapat maisip huwag babastusin sa salita, kahit gahanip at huwag tingnang mababang uri, dapat malirip kahit sa karatula sa dyip, dapat may respeto dahil mga babae ang kalahati ng mundo maling-maling sa karatula'y nakasulat ito: "kahit anong ganda mo, driver lang ang katapat mo!" macho ba ang pakiramdam mo pag iyong sinabi? na parang kaya mong kunin kahit sinong babae? "basta driver, sweet lover", matagal nang pasakalye sa dyip, ngunit respetuhin sinumang binibini sa loob man ng dyip, igalang ang kababaihan huwag mo silang ituring na parausan lamang tulad ng iyong mahal na ina'y dapat igalang sila'y tao ring tulad mong may puri't katauhan - gregbituinjr.
Magbasa nang higit pa

Marami nang namatay sa sakit, di sa gutom

Imahe
Marami nang namatay sa sakit, di sa gutom marami nang sa COVID ay namatay nang tuluyan namatay sa gutom ay wala pang nabalitaan dahil ba likas sa taong gumawa ng paraan upang pamilya'y di magutom, may laman ang tiyan may namatay dahil binaril ng mga halimaw nagprotesta dahil sa gutom, ito ang malinaw tagtuyot sa Kidapawan, walang ani, malinaw at sila'y binaril, tatlong magsasaka'y pumanaw gayong lehitimo naman ang panawagan nila ngunit iba ang COVID na tao'y na-kwarantina walang sakit, walang ring trabaho, may paraan pa laban sa gutom, bayanihan ang mga pamilya wala pang namamatay sa gutom, kahit pa dukha dahil likas sa taong may paraang ginagawa subalit sa COVID, baka di sila makawala nananalasang sakit na ito'y nakakahawa frontliners na doktor, nars, kayrami nilang namatay upang sagipin nila sa sakit ang ibang buhay sa mga frontliner, taos-puso pong pagpupugay salamat! nawa'y di kayo magkasakit! mabuhay! - gregbituinjr.
Magbasa nang higit pa